Yer Tutucu

 

Yer tutucu, çocukların diş sağlığını direkt olarak ilgilendiren bir tedavidir. Zamanında önce düşen süt dişlerin yerine yapılan yer tutucu apareyler, kalıcı dişlerin hizalama problemi yaşamamasına direkt olarak katkı verir.

Yer Tutucu Aparey Nedir?

 

Süt dişleri kalıcı dişlere rehberlik eder ve doğal yer tutucular olarak görev yapar. Süt dişlerinin düşme zamanından önce kaybedildiği durumlarda, komşu dişlerin diş boşluğuna kaymaması ve kalıcı dişin zamanı geldiğinde düzgün çıkabilmesi için sabit (dişe yapıştırılan) veya hareketli (çocuk tarafından takılıp çıkarılan) yer tutucular yapılmalıdır.

 

Yer tutucular, isminden anlaşılacağı üzere yer tutmak için geliştirilmiştirler. Bu apareyler, yer tutucu diş görevi üstlenir ve böylece kalıcı dişlerin düzgün çıkmasını sağlar. Yer tutucu tedavisinin daha iyi anlaşılması için süt dişlerden kalıcı dişlere geçiş sürecinin bilinmesi gerekir.

 

Bebekliğin 6. ayından itibaren çıkmaya başlayan süt dişleri, çiğneme ve konuşma sürecinde direkt olarak rol alır. Ayrıca kalıcı dişler için de yer tutar. Daimi dişler çıkmaya (sürmeye) başladığında, süt dişlerin köklerini eritirler. Böylece süt dişleri, alttan gelen daimi diş tarafından düşürülür. Aynı zamanda daimi dişlere, yerini de hazırlamış olur.

 

Farklı nedenlerden dolayı zamanında önce düşen süt dişler, yer tutucu görevini yapamaz. Bu görevlerin yerine getirilmesi ve kalıcı dişlerin yerini tutmak için apareyler kullanılır. Söz konusu apareyler, yer tutucu olarak isimlendirilir.

Hangi Durumlarda Yer Tutucular Kullanılır?

Yer tutucu diş, alttan daimi dişler gelene kadar görevini yapar. Daimi dişlerin gelmesi ile birlikte ise düşer ve onlar için tutmuş olduğu yerleri teslim etmiş olur. Dolayısıyla her süt diş düşmesinden sonra yer tutucu kullanılması gibi bir durum söz konusu değildir.

 

Yer tutucular, sadece süt dişlerin olması gerekenden erken düşmesi durumda kullanılması gerekir. Bunun haricindeki durumlarda ise kullanılmasına gerek yoktur. Zaten süt dişin düşmesinden kısa bir süre sonra kalıcı diş görünmeye başlayacaktır. Kalıcı dişin görünmeye başlaması ile birlikte yer tutucuların kullanılmasına gerek olmadığı anlaşılır. Ancak süt dişin düşmesinin üzerinden uzun zaman geçmesine rağmen kalıcı dişler görünmezse, uzman bir diş hekimine görünmek yararlı olacaktır.

 

Aparey kaç yaşında kullanılır sorusunun cevabı, süt dişinin düşmesi ile kalıcı dişin sürmesi arasındaki süreye göre değişir. Çocukluk dönemindeki neredeyse her yaşta tutuculara ihtiyaç duyulabilir.

 

Dr. Sevil Borbay, bu konudaki deneyimi ile hangi durumlarda hangi apareylerin kullanılmasını belirlemekte ve gerekli tedaviyi zaman kaybetmeden uygulamaktadır. Çocuklarınızın süt dişlerinin erken düştüğünü düşünüyorsanız, bizimle iletişime geçerek, randevunuzu oluşturabilir veya konuya ilişkin detaylı bilgi alabilirsiniz.

Yer Tutucu Aparey Çeşitleri

 

Yer tutucuların kendi içerisinde farklı çeşitleri vardır. Bu ürünlere ilişkin farklı sınıflandırmalar yapılmasına karşın, yaygın olarak kullanılan sınıflandırma şu şekildedir:

• Hareketli yer tutucular
• Sabit yer tutucular

Hareketli Yer Tutucular

Hareketli yer tutucu, ağızdan kolay bir şekilde çıkarılan ve yeniden takılan apareylerdir. Çoğunlukla, çoklu diş kayıplarında tercih edilirler. Kolay bir şekilde çıkması, temizliğinin ve bakımının kolay yapılmasına imkan verir. Alt ve üst çenede kullanılabilir bu ürün, kullanım kolaylığı konusunda avantaj sağlar.

 

Hareketli yer tutucu endikasyonları sabit yer tutucunun yapılamayacağı ya da yeterli olamayacağı durumlarda yapılır. Hareketli yer tutucular için zaman zaman ayarlamalar yapılması gerekebilir. Dişlerde değişim meydana gelmesi durumunda, bu ürünler yeni yapıya uyumlu hale getirilmelidir. Bu durum küçük bir dezavantaj olarak kabul edilebilir. Ayrıca kolay şekilde çıkarılmaları, kaybolma riskini oluşturur.

Sabit Yer Tutucu Apareyler

Sabit yer tutucu ise dişe sabit şekilde yerleştirilirler. Adından da anlaşılacağı üzere bunlar sabittir ve çıkarılmaları mümkün değildir. Sabit bir dişe bağlanarak işlevlerini yerine getirirler. Genellikle tekli diş kayıpları söz konusu olduğunda kullanılırlar.

 

Sabit aparey, hasta uyumu gerektirmemektedir. Bundan dolayı çok daha etkili sonuçlar verir. Hatta ekstra bir durum oluşmadığı sürece, etkisi kesin olarak kabul edilir. Günümüzde yaygın olarak uygulanan bu tedavinin, kendi içerisinde farklı türleri vardır. Sabit yer tutucular şunlardır:

• Kron-Loop
• Lingual Ark
• Nance apareyi
• Kron Distal Shoe yer tutucu
• Band-Loop yer Tutucu
• Transpalatal Ark

 

Etkili sonuçlar veren bu apareyler ilgili en önemli konulardan biri; sabit yer tutucu nasıl çıkarılır sorusudur. Sabit yer tutucuların, hareketli olanlar gibi çocuklar ya da ebeveynleri tarafından çıkarılması söz konusu değildir. Bunlar, mutlaka uzman hekim tarafından çıkarılmalıdır.

Yer Tutucu Nasıl Yapılır?

 

Yer tutucu apareyler, hastaya özel olarak yapılır. Bu ürünlerin yapımından akrilik veya metal malzemeler tercih edilebilir. Yer tutucuların dişlere takılmasına ilişkin tedavi süreci şu şekildedir:

• Süt dişinin olması gereken zamandan önce düşmesi sonucunda gerekli muayeneler yapılır ve daimi dişlerin gelip gelmediklerine bakılır.
• Daimi dişlerin henüz gelmedikleri anlaşıldığında, eksik diş sayısına göre kullanılacak yer tutucuların türüne karar verilir.
• Çocuğun yaşının küçük olduğunda ve tek taraflı diş eksikliklerinde sabit yer tutucular tercih edilir.
• Gerekli ölçüler alınarak yer tutucuların hazırlanacağı tarihe randevu verilir.
• Hazırlanan yer tutucu, özenli bir şekilde dişlere yerleştirilir.

 

Bu tedaviden sonra hastaların periyodik olarak kontrole gelmesi gerekir. Bu kontrollerde daimi dişin sürdüğü görülürse, yer tutucular çıkarılır. Böylece süt dişlerin yokluğunda, yer tutma görevi başarılı şekilde yerine getirilmiş olur.

 

Kalıtımsal gelişim bozukluğu hastalığı (ektodermal displazi) gibi sendromlardan kaynaklı olarak dişlerin oluşmadığı durumlarda, yer tutucular değil, geçici protezler tercih edilir. Benzer durum, travma türünden durumlar nedeniyle ön dişlere kadar ilerleyen büyük diş kayıpları için de geçerlidir.

Yer Tutucu Aparey Fiyatları

Çocuk diş yer tutucu fiyatları, yer tutucunun türüne ve kaç dişi kapsayacağına göre değişmektedir. Sabit veya ağız içi hareketli aparey fiyatları, çok yüksek değildir. Pahalı olmayan diş tedavileri arasında olduğunu ifade etmek yanlış olmaz.

 

Bu materyaller, hastaların ağız ölçüleri alınarak, onlara özel olarak yapılmaktadır. Dolayısıyla sabit bir fiyatı yoktur. Fiyatlar, laboratuvar masrafı, teknisyen masrafı, yer tutucunun yapılacağı malzemenin kalitesi, yapım işlemin karmaşıklığı arttıkça artmakta, tersi durumda ise azalmaktadır.

 

Dr. Sevil Borbay, çocuğunuzun detaylı muayenesini yaptıktan sonra yer tutucuya gerek olup olmadığını belirlemektedir. Sonrasında ise eksik diş sayısına göre en ekonomik tedavinin uygulanması için planlama yapmaktadır. Fiyatlara ilişkin daha detaylı bilgi almak için bizimle iletişime geçebilirsiniz.

Yer Tutucular Kullanılırken Dikkat Edilmesi Gerekenler

 

Yer tutucu, diş sağlığı için çok önemli etkilere sahiptir. Bu etkilerden yararlanmak ve bu süreçte farklı olumsuzluklar yaşamamak için dikkate edilmesi gereken bazı hususlar vardır. Her ne kadar tutucunun türüne ve kullanım amacına göre bu hususlar değişlik gösterebilse de, çoğu durumda bu hususlar şu şekildedir:

• Dikkat edilmesi gereken ilk husus, temizliktir. Bu apareyler, yapısı gereğince gıdaların ilgili bölgede birikmesine neden olabilir. Biriken gıdaların çürüklere neden olmaması için apareylerin temizliğine özen gösterilmelidir.
• İlk kullanılmaya başladığı dönemlerde, ağız içerisinde tahrişlere yol açabilir. Böyle durumlarda, durumun hekime bildirilmesi gerekir.
• Hareketli tutucuların her gün kullanılması, gerekmedikçe çıkarılmaması önemlidir. Eğer gereksiz yere çok fazla çıkarılırsa, diş uyumu bozulabilir ve yeniden ayarlama yapılmak zorunda kalınabilir.
• Sabit tutucular, el veya dil ile hareket ettirilmeye çalışılmamalıdır.
• Sabit tutucuların sadece hekim kontrolünde çıkarılacağı unutulmamalıdır.
• Apareyler, dişlerin fırçalanmasına engel değildir, bu süreçte diş bakımına ekstra önem verilmeli ve dişler düzenli olarak fırçalanmalıdır.
• Gerilme ve kırılma gibi istenmeyen durumlarda, zaman kaybetmeksizin doktora başvurulmalı ve tutucular değiştirilmelidir.
• Hareketli tutucular çıkarıldığında su içinde muhafaza edilmelidir. Su için muhafaza, dişlerle olan uyumun bozulmasını engeller. Uzun süre kuru kalan tutucuların dişlerle olan uyumu bozulabilir.
• Yer Tutucular için doktorun belirttiği sıklıklarda kontrol muayenelerinin yapılması gerekir.

Yer Tutucu Aparey Avantajları

Yer Tutucular, çocuklarda diş sağlığı için büyük bir öneme sahiptir. Zamanında önce düşen süt dişlerinde direkt olarak bu tedavinin gerekli olup olmadığının belirlenmesi gerekir. Bu tedavi ile sağlanan avantajlar şu şekildedir:

• Diş gelişiminin sağlıklı şekilde tamamlanmasına katkı verirler. Böylece çocuklardaki çiğneme ve konuşma fonksiyonu bozukluklarının da önüne geçmiş olurlar.
• Daimi dişler için yer tutarlar. İsimlerini de bu yararlarından / işlevlerinden alırlar.
• Dişlerde hizalama problemi oluşmasına izin vermezler.
• Daimi dişlerin sağlıklı olmasını desteklerler.
• Erken düşen süt dişi nedeniyle, diğer süt dişlerinin kaymasını engellerler.
• Yetişkinlikte ciddi ortodonti problemlerinin ortaya çıkmasını önlerler. Bir nevi çocuk ortodonti uygulaması şeklinde önleyicidir.

 

Diş yer tutucu kullananlar, bu avantajların tamamından yararlanmaktadır. Tutucuların avantajları ve yararlarına ilişkin daha detaylı bilgi için şu tablo incelenebilir:

Fayda / Avantaj	Açıklama	Ek Bilgiler
Rahat Kullanım	Tutucular, kullanıcılar için rahat ve kolay bir kullanım sunar. Alışma sürecinden uyumlu ve hafif yapıları ile rahatlık sağlarlar.	Malzeme seçeneği; metal, akrilik vb.
Estetik Gelişme	Özellikle ön bölge diş eksikliğinde dişli yapılan yer tutucu apareyler, estetik açıdan gülümseme ve yüz görünümünü iyileştirme potansiyeline sahiptir.	Estetik kaygıların giderilmesine katkı verirler.
Konuşma Becerilerini Geliştirme	Ön bölgede dişli yer tutucular, konuşma becerilerini iyileştirmeye yardımcı olabilir.	Konuşma terapisti ile işbirliği yapılması yararlı olur.
Diş Bozulmasını Önleme	Apareyler, dişlerin mevcut konumlarını koruyarak dişlerin yamulmasını önler.	Gerektiğinde Ortodonti tedavileri ile desteklenebilir.
Çene Sağlığını Destekleme	Yer tutucu, çene yapısını destekler ve bozulmaları önleyerek temporomandibular eklem (TMJ) sorunlarını hafifletici etki yapar.	Düzenli doktor kontrolleri önerilir.
Kolay Bakım ve Temizlik	Hareketli olan diş yer tutucuların, temizlik ve bakımları kolay yapılır.	Diş hekimi önerilerine uygun olarak bakım yapılmalıdır.

 

Buradaki avantajlardan ve faydalardan yararlanmak için tedavinin deneyimli bir diş hekimi tarafından yapılması gerekir. Dr. Sevil Borbay, yer tutucu konusunda önemli bir deneyime sahiptir. Bu deneyimden ve uzmanlıktan yararlanmak için hemen bizimle iletişime geçebilirsiniz.

Yer Tutucuların Dezavantajları

 

Yer tutucu, daimi dişlerin istenen noktalardan çıkması ve dişlerde hizalama problemleri olmaması için kullanılır. Bu tedavinin birçok önemli ve kalıcı avantajı olduğu gibi geçici dezavantajları da vardır. Geçici olan bu dezavantajlar şu şekildedir:

• İlk kullanıldığı süreçte, hastalar sürekli ağızlarında yabancı bir cisim hisseder ve buna bağlı olarak rahatsızlık hissi oluşur.
• Tutuculara alışana kadar bazı konuşma zorlukları yaşanabilir.
• Yer tutucu, gıdaların sıkışması için uygun noktalar oluşmasına yol açabilir. Bundan dolayı ağız ve diş hijyenine bu süreçte daha fazla önem verilmesi gerekir.
• Yapıldığı maddeye bağlı olarak alerjik sorunlar ortaya çıkabilir. Bu durum, nadiren görülür.
• Tedavi süresi uzun olabilir.

 

Buradaki geçici dezavantajların haricinde tutucuların zararları da vardır. Yer tutucu zararları, sadece yanlış uygulamalar sonucunda oluşur. Tutucunun yanlış yerleştirilmesi, düzenli diş hekimi kontrollerinin ve takibinin yapılmaması, olması gerekenden daha uzun süre kalması gibi durumlar, dişlere zarar verebilir. Bu yüzden doktor seçimine özen gösterilmelidir. Dr. Sevil Borbay, bu alandaki başarısı ve deneyimi ile bilinen isimlerdendir.

Yer Tutucular Ne Kadar Süre Kullanılır?

 

Tutucularla ilgili merak edilen hususlar arasında kullanım süresi de vardır. Bu yüzden, diş yer tutucu ne zaman çıkarılır sorusu, sık sık sorulmaktadır. Ancak bu sorunun yanıtı, her hasta için farklıdır.

 

Apareylerin kullanım süresi, ortalama 6-18 aydır. Süt dişleri düştükten sonra yerleştirilen yer tutucu, daimi dişlerin sürmeye başlaması ile çıkarılır. İki olay arasındaki süre, her çocukta farklıdır. Bazılarında birkaç ay iken, bazılarında ise bir yıldan uzun olabilir. Bundan dolayı kullanım süresi hakkında net bilgi vermek mümkün değildir.

Yer Tutucu ile İlgili Sık Sorulan Sorular

 

Yer tutucu apareyler ile ilgili sık sorulan sorular ve bu sorulara ilişkin yanıtlar, bu bölümde yer almaktadır.

1 – Boş Diş Yerine Ne Yapılır?

Boş dişin yerine çocuklarda yer tutucular yerleştirilirken, yetişkinlerde ise protezler yerleştirilir. Hangi tedavinin kullanılacağı, hastanın yaşı ve dişlerin genel durumu dikkate alınarak belirlenir.

2 – Diş Yer Tutucu Kaç Yaşında Takılır?

Süt dişi, bebeklikte çıkar ve düşme süreçleri 12 yaşına kadar olan süreçte tamamlanır. Tutucular, süt dişlerin zamanından önce düşmesinden ya da çekilmesinden hemen sonra takılır. Dolayısıyla tutucuların takıldığı sabit bir yaş yoktur.

3 – Diş Yer Tutucu Devlet Karşılıyor Mu?

Yer tutucu, devlet tarafından karşılanan diş tedavileri içerisinde yer almaktadır. Ancak bu tedavi, sadece devlet hastanelerinde ve devlete bağlı diş kliniklerinde ücretsiz olarak yapılır.

4 – Çekilen Dişin Yerine Ne Yapılır?

Çekilen dişlerin yerleri için uygulanacak tedavi, hastanın yaşı, dişlerin durumu ve dişin çekilme nedenine göre belirlenir. Çekilen dişin süt dişi olması durumunda, daimi dişler gelene kadar yer tutucular yerleştirilir. Yetişkinlerde ise çekilen dişin yerine geçici veya kalıcı protezler kullanılır.