Çocuklarda Diş Yaralanmaları ve Travmaları
Çocuklarda oyun oynarken, spor yaparken ya da düştüklerinde diş yaralanmaları ve diş travmaları sıkça karşılaşılan durumlardır.
Diş Yaralanmaları Türleri
Diş travmaları farklı şekillerde ortaya çıkabilir:
| Diş Yaralanması Türü |
Tanım |
| Kuron Kırıkları |
Dişin görünen kısmında meydana gelen kırılmalardır. Basit (pulpa açılmamış) veya komplike (pulpa açılmış) olabilir. |
| Kök Kırıkları |
Dişin kök bölgesinde meydana gelen kırılmalardır. |
| Avülsiyon |
Dişin tamamen yuvasından çıkması durumudur. |
| Ekstrüzyon |
Dişin kısmen yerinden çıkması ancak tamamen ayrılmaması durumudur. |
| Lateral Lüksasyon |
Dişin pozisyonunun değişmesi, öne veya geriye kaymasıdır. |
| Sublüksasyon |
Dişte hafif sallanma olup pozisyon değişmemiştir. |
| Çene Kemiği veya Eklem Kırıkları |
Çene kemiğinde veya ekleminde çatlak ya da kırık oluşmasıdır. |
| Diş Eti ve Yumuşak Doku Hasarları |
Diş etlerinde kanama, şişlik veya ağrı gibi durumlar görülebilir. |
Diş travmaları sonucunda oluşan hasar gözle görülebilir veya fark edilmeyebilir. Dişe darbe geldiğinde
en kısa sürede bir çocuk diş hekimine başvurmak çok önemlidir. Görünürde bir problem olmasa bile ilerleyen zamanlarda dişin canlılığını kaybetme riski bulunabilir.
Diş Travmalarında İlk Yardım Adımları
Çocuğunuzun dişi yaralandığında şu adımları takip edebilirsiniz:
- Kırılan veya yerinden çıkan dişi bulun ve yanınıza alın.
- Kafa veya burun travması varsa acile başvurun.
- Dişi temizleyin: Yerinden çıkan dişi köküne dokunmadan temiz suyla yıkayın.
- Dişi saklayın: Süt, serum fizyolojik ya da temiz suyun içine koyarak muhafaza edin.
- Dişi yerine yerleştirin (Mümkünse): Eğer yerine oturtabiliyorsanız dişi yerine yerleştirin.
- En kısa sürede diş hekimine gidin.
Diş yaralanmaları sadece fiziksel değil, aynı zamanda
psikolojik etkiler de yaratabilir. Bu yüzden çocuk diş hekimine düzenli kontroller ihmal edilmemelidir.
Çocuklarda Diş Yaralanmalarının Nedenleri
Çocukların meraklı, enerjik ve hareketli olması nedeniyle düşme, çarpma ve kazalar kaçınılmaz olabilir. Dişlerinin hassas olması, motor becerilerinin tam gelişmemiş olması ve ön dişlerin öne fırlak yapıda olması, diş yaralanma riskini artıran faktörlerdir.
Sıkça Sorulan Sorular (SSS)
1. Çocuğumun dişi düştü, hemen ne yapmalıyım?
Düşen dişi köküne dokunmadan temiz suyla yıkayın ve
süt, serum fizyolojik veya suyun içinde muhafaza edin. Mümkünse yerine yerleştirin ve hemen bir çocuk diş hekimine gidin.
2. Çocuklarda diş yaralanmaları sonrası kontrole gitmek şart mı?
Evet, kesinlikle gereklidir. İlk muayene sonrası
düzenli kontroller yapılmazsa dişte uzun vadede hasar oluşabilir.
3. Çocuğumun dişi kırıldı ama ağrısı yok, yine de doktora gitmeli miyiz?
Evet, çünkü kırık dişte sinirlerin zarar görmesi zaman alabilir. Ağrı olmasa bile içten çürümeye yol açabilir.
4. Çene kemiği kırıklarında ne yapılmalı?
Çene kırığı veya eklem yaralanmalarında çocuğun
ağzını fazla hareket ettirmemesi sağlanmalı ve en kısa sürede bir doktora götürülmelidir.
5. Çocuklarda diş travmalarını önlemek için ne yapılabilir?
- Spor yaparken ağız koruyucu kullanımı
- Evde ve okulda güvenli ortam sağlanması
- Diş pozisyonu bozuksa ortodontik tedavi ile düzeltilmesi
Diş yaralanmaları hakkında erken önlem almak ve doğru tedavi yöntemlerini uygulamak, çocuğunuzun sağlıklı dişlere sahip olmasını sağlar. Düzenli diş kontrollerini aksatmamak çok önemlidir.
